Edilgen çatılı fiillere örnekler üzerinden konu özetini sunarak konu hakkında bilgiler sunduk. Fiilde çatı konusunun alt başlıklarından olan edilgen çatılı fiiller konuyla ilgili en çok karıştırılan alt başlıklardan birisidir. Edilgen çatılı fiillere verdiğimiz örnekleri inceleyerek konu hakkında fikir sahibi olabilir, örnekleri istediğiniz gibi kullanabilirsiniz. Bu yazımızda edilgen çatılı fiillere 20 örnek verdik. Edilgen çatılı fiillere verilen örnek cümleleri inceleyebilir ve açıklamaları okuyarak konuyu daha iyi anlayabilirsiniz. Aklınıza takılan kısımları yorum aracılığı ile sormaktan çekinmeyin.
Edilgen Çatılı Fiiller
Edilgen çatılı fiillerde gerçek özne yoktur, yani işi yapan kişi, kişiler yoktur. Ve fiillere getirilen nesneyi bulmaya yönelik sorulara (neyi – kimi) cevap veremezler.
Örnek:
Evin penceresi kırıldı.
Buradan kırılan ne? Evin penceresi. Öznemiz evin penceresidir. Fakat işi yapan evin penceresi olmadığı için öznemiz sözde öznedir. Ve evi kıran belli olmadığı için kırıldı fiilimiz çatısına göre edilgen çatılı fiildir.
Edilgen çatılı fiilleri örneklerle zenginleştirelim. Edilgen çatılı fiillere 10 örnek, edilgen çatılı fiillere 20 örnek ve daha fazlasının açıklamalarını aşağıda inceleyebilirsiniz.
Edilgen çatılı fiillere örnek cümleler
- Kapı tamir edildi.
- Hazırlıklar tamamlandı.
- Televizyon bozuldu.
- Dünya beş günde gezildi.
- Haberler yalanlandı.
- Depremin etkisi göz ardı edildi.
- Yemek yapıldı.
- Arka bahçedeki çiçekler koparılmış.
- Bütün önlemler alındı.
- Tedbir olarak tüm yollar trafiğe kapatıldı.
- Depremin etkisi göz ardı edildi.
- Sorular çok kolay sanıldı.
- Balkondaki saksı kedinin kafasına devrildi.
- Suçlular yapılan operasyonda yakalandı.
- Kopya çeken öğrenciler son kez uyarıldı.
- Hakkını aradığı için işten kovuldu.
- Çiçekler sulandı, ağaçlar budandı.
- Yıkanan elbiseler balkona serildi.
- Mektuplar arkadaşına ulaşmak üzere gönderildi.
- Kapı sessiz bir şekilde açıldı.
Yukarıdaki örnekleri incelediğimizde öncelikle fiillerin nesne alamadığını görüyoruz. Yani bu fiillere “neyi – kimi” sorularını soramayız ya da bu fiillerin diğer bir pratik yöntem olan önüne “onu” getirdiğimizde anlamsız oluyor.
Örnek:
Kapı tamir edildi cümlesine baktığımızda; tamir edilen ne? Kapı fakat kapı tamir etme işini yapmadığı için sözde öznedir, bu sebeple bu fiilimiz edilgen çatılı fiildir.
NOT: Bazı fiiller çatısına göre edilgen çatılı fiiller olmasına rağmen bu cümlelerde “tarafından” sözcüğü getirilerek işi yapan kişi belirtilebilir. Bu cümlelerde fiil yine edilgen olmaya devam eder. Gelen yeni öge ise zarf tümleci olarak kabul edilir.
Örnek:
Bu iş Ali tarafından yapıldı. (Edilgen)
Yollar Kara Yolları Müdürlüğü tarafından düzeltildi. (Edilgen)
Konuyla ilgili faydalı bağlantılara göz atın: