Ahmet Vefik Paşa kimdir? Ahmet Vefik Paşa hangi yüzyılda yaşamıştır? Ahmet Vefik Paşa hangi alanlarda eserler bırakmıştır? Ahmet Vefik Paşa’nın biyografisi, hayatı, edebi kişiliği hakkında bilgiler.
Ahmet Vefik Paşa (1823 – 1891)
Tanzimat edebiyatımızın ünlü Türkçü yazarı. İstanbul’da doğdu. Divan tercümanı Yahya Naci’nin torunu, dışişleri memurlarından Ruhittin’in oğludur. İlk öğrenimini Mühendishane’de yaptıktan sonra, Reşit Paşa’nın Paris elçiliğinde tercümanı bulunan babasının yanına gitti (1834). Üç yıl Paris’te Saint-Louis Lisesi’nde okudu. İstanbul’a dönüşünde Tercüme Odası’na atandı (1837). Sonra iç ve dış Muhakemat Dairesi Reisi (1855 -1857), Paris Elçisi (1860), Evkaf Nazırı (1872-1878), Darülfünun “Hikmeti Tarih” hocası (1862), iki kere Maarif Nazırı (1872 – 1878) ilk defa açılan Mebusan Meclisi Reisi(1877), Bursa valisi (1879), iki kere Sadrazam (1878 – 1882),oldu.
Son Başbakanlık görevinden ölümüne kadar geçen dokuz yıl boyunca Rumelihisarı’ndaki yalısına çekilerek kendini tamamıyla bilim ve edebiyata verdi. Aydın bir devlet adamı olmakla beraber, esas kişiliğini edabiyat alanında göstermiştir. Sert huylu, dürüst ahlaklı, hareketli bir zekaya sahip, biraz garip mizaçlı yaradılıştadır. Arapça, Farsça, Fransızca, İtalyanca bilir; ayrıca Almanca tiyatro oyunu yazan Moliere’nin hemen hemen bütün komedilerini Türk hayatına uygulayan odur.
Anadolu Türkçesindeki sözcükleri ilk defa o toplamış, Orta Asya Türkçesinden dilimize milliyetimizi ve tarihimizi aydınlatıcı eserleri o çevirmiştir. Türkiye tiyatro edebiyatının ve sahne hayatının gelişmesine hizmeti büyüktür. Avrupa taklitçiliğini beğenmez; her alanda kendi öz benliğimize dönmemizi ister. Türk sanat yapıtlarına gerçek değerini verir; giyinişinden, evinin eşyasına kadar ulusal geleneklere bağlıdır. “Benim evime Türk malından başka bir şey giremez” der. Fuat Paşa’nın onun için söylediği şu söz anlamlıdır: “Ahmet Vefik Paşa, binek taşı cesametinde bir elmastır; ne yüzüğe takılır, ne de sokakta bırakılır.”
Türk; kadîm üç sülanenin biri olup Şark Türkleri Kalaç, Karluk gibi beş on ulustan yani milletten ve Garp Türkleri Oğuz, Kıpçak, Kaysak, Kırgız, Kanglu gibi on beş kadar ulustan ibarettir.
Ahmet Vefik Paşa’nın Eserleri:
Eserleri:
- Sözlük: Lehçe-i Osmanî (Sözlük çalışmasıdır. Bu eserde “Türk” kavramı üzerinde durmuştur.)
- Tarih: Şecere-i Türk (Ebulgazi Bahadır Han’dan çevirdiği eseridir. Orta Asya tarihini anlatır.)
- Fezleke-i Tarih-i Osmanî, Hikmet-i Tarih
- Tiyatro: Don Civani, Dudu Kuşları, Adamcıl, Azarya, Merakî, Yorgaki Dandini, Zor Nikâh, Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi, Tartüffe, Zoraki Tabip