Ahmet Mithat Efendi Kimdir? Ahmet Mithat Efendi’nin hayatı, eserleri, kişiliği, edebi kişiliği, eserleri, romanları, hikayeleri, biyografisi, yaşamı hakkında bilgiler.
Ahmet Mithat Efendi (1844 – 1912)
Ben ebedi sayılabilecek hiçbir eser yazmadım. Çünkü eserlerimin çoğunu yazdığım sıralarda, memlekette edebiyattan anlamayanlar, nüfusumuzun mübalağasız, yüzde doksan dokuzunu teşkil ediyordu.
Ahmet Mithat Efendi’nin Hayatı, Biyografisi
Tanzimat edebiyatı yıllarında halka okuma zevkini aşılayan büyük gazeteci ve romancımız. İstanbul’da doğdu. Süleyman Ağa’nın oğludur. Beş yaşındayken, babasını kaybettiği için büyük sıkıntılar yaşadı. Mısır Çarşısı’nda bir aktar dükkanına çırak olarak girdi. İlk öğrenimini, ağabeyinin yanında, Vidin’de yaptı (1854 – 1859). Niş Rüştiyesini bitirdi (1863). Rusçuk’ta Mektubi Kalemi’ne girdi. Bir yandan da Fransızca öğreniyor, Tuna gazetesine yazılar yazıyordu. Mithat Paşa ile Bağdat’a gitti (1868). Bağdat’ta bir basımevi kurdu, Zevra gazetesini çıkardı. İstanbul’a döndü (1871). Ceride*i Askeriyye, Basiret gaztelerine yazdı. Küçük bir basımevi kurdu. Dağarcık, Kırkanbar dergilerini; İbret, Devir, Bedir gazetelerini çıkardı. Rodos adasına sürüldü (1873). İlk romanları ile piyeslerini burada yazdı. Abdülaziz tahttan indirilince İstanbul’a döndü (1876). Takvim-i 
Vakayi, Matbaa-i Âmire müdürlüklerinde bulundu (1877). Gazetecilik tarihimizde önemli bir yeri olan Tercüman-ı Hakikat gazetesini kurdu (27 Haziran 1878). Bu gazetedeki makale, hikaye ve romanlarlala halk arasında ünü daha da genişledi. Damadı Muallim Naci, Ahmet Rasim, Hüseyin Rahmi Gürpınar da bu gazetelerde çalışıyordu. Gazetecilik yapan, durmadan kitap çıkaran Ahmet Mithat bir yandan da Karantina katipliği (1855);Meclis-i Umur-u Sıhhiye ikinci reisliği yaptı (1895). Stockholm’de toplanan müsteşrikler kongresine katıldı (1888). Üniversitede genel tarih, Kız Öğretmen Okulu’nda pedagoji okuttu. İstanbul’Da kab sektesinden öldü (28 Aralık). Fatih türbesi civarına gömüldü.
Ahmet Mithat Efendi’nin edebi kişiliği, dili, üslubu, edebiyatı, eserleri
Ahmet Mithat; büyük okur kitlesini gerçekten kazanmayı bilmiş popüler ansiklopedik bir yazardır. Yazdıklarının sanatla, kalıcıkla pek ilgisi olmadığını bike bile, halkı aydınlatmak, çoğunluğa bir şeyler öğretmek gayesindedir. Zamanının en çok okunan romancısıdır. Halkın psikolojisini çok iyi bilir; sade bir dili, açık bir anlatışı vardır. Halkımıza en geniş çapta ilk okuma zevkini aşılamasına rağmen, bugün elimizde tarihsel değerinden başka niteliği bulunmayan, bir yığın kitabı bulunmaktadır. Ancak, onun büyük görevini, her türlü karanlığın, geriliğin, yoksulluğun pençesinde kıvranan ulusumuza yurt çapında Hace-i Evvel İlk öğretmen oluşunda, her evde adeta bir ilkokul açışında aramak gerekir. Ömrü bıyunca daima öğrendi; yazarak, söyleyerek bildiklerini öğretti. Toplumsal faydayı ön plana alır. Hikaye okumaktan maksat yalnız vaka adamlarının başlarından geçenlerle kah müteessir, kah mütelezziz olarak vakit geçirmekten ibaret olmadığı görüşündedir. Eserlerinde, olmayacak raslantılara, olağanüstü olaylara, her zaman rastlanan tiplere çok yer verir; okuyucunun bilgisini genişletmek düşüncesiyle sık sık olay dışına çıkarak ansiklopedik bilgilerle konuyu dağıtır. Edebiyat tarihimizin tanıdığı en çalışkan yazar, Türkiye’nin kalem şampiyonudur. Tanzimatçılar arasında halk dilini en iyi o kullanır. İstanbul halkının konuştuğu dili, hiçbir özentiye kapılmadan bir sohbet havasiçerisinde verir.
Ahmet Mithat; makale, eleştiri, çeviri, gezi, anı, hikaye, piyes, roman türlerinde; edebiyat, tarih, felsefe, din, coğrafya, biyoloji, astronomi, fizik, matematik, ekonomi, musik, mitoloji, fizyoloji, askerlik, hokkabazlık… vb. konularında yazılar yazmış; kitap olarak iki yüzden fazla eser vermiştir. Bunlardan kırktan fazlası romandır.
Ahmet Mithat’ın en tanınmış başlıca romanları şunlardır:
Hasan Mellah (1874), Hüseyin Fellah (1875), Dünyaya İkinci Geliş (1875), Felatun Beyle Rakım Efendi (1875), Paris’te Bir Türk (1876), Henüz 17 Yaşında (1880), Dürdane Hanım (1881), Haydut Montari (1889), Jön Türk (1910)
Ahmet Mithat Efendi’nin Hikayeleri
Hikayelerinin çoğunu topladığı kitap Letaif-i Rivayet (25 cüz, 1871 1876), bu seriden yeni basımı yapılanlar; Yeniçeriler (1942), Obur (1945), Rodos sürgününü anlatan anılarını Menfa (Sürgün yeri, 1876), İsveç gezisi izlenimlerini Avrupa’da Bir Cevelan (Avrupa’da bir gezinti (1891) kitabında anlatır.